Autor: fixmypage

Jeżeli Pakt Uczciwości jest inicjatywą społeczną, dlaczego w proces monitoringu zaangażowani są także usługodawcy prywatni?

Usługodawcy z sektora prywatnego biorą udział w monitoringu ze względu na ich znajomość przedmiotu, ale jednocześnie odpowiadają przed partnerem społecznym na podstawie umowy, którą z nim zawarli. Spełniają zatem wymagania określone przez organizację monitorującą i nie mogą działać we własnym interesie. W przeciwnym wypadku naruszają zasady kontraktu i zostają obciążeni karami umownymi. Często zdarza się, że korzysta się z wiedzy i doświadczenia zewnętrznych ekspertów. Organizacja społeczna nie ma obowiązku posiadania eksperckiej wiedzy na każdy temat.

Czy Pakt Uczciwości może działać też w innych formach?

Kluczowym elementem Paktu Uczciwości jest społeczny monitoring zamówienia publicznego. Transparency International nie zgadza się na określanie projektu jako Paktu Uczciwości jeżeli ten warunek nie zostanie spełniony. Inne działania, które określane są jako „pakty uczciwości”, ale obejmują wyłącznie jednostronne zobowiązania sektora publicznego lub prywatnego, bez żadnego zewnętrznego monitoringu nie są zgodne z ideą Paktu Uczciwości.

Pakt Uczciwości nie w każdym dotąd przypadku spełnił swoją rolę, skąd przekonanie, że sprawdzi się teraz?

W 2015 r. Transparency International przeprowadziła dwie obszerne ewaluacje wdrażania Paktów Uczciwości na świecie oraz w Unii Europejskiej: Transparency International’s Integrity Pacts for Public Procurement (global) i Integrity Pacts for Public Procurement (EU).

Na tej podstawie następujące elementy zostały zdiagnozowane jako niezbędne dla osiągnięcia sukcesu:
– stabilne i niezależne źródło finansowania,
– niezależność partnera społecznego,
– jasne granice odpowiedzialności,
– wystarczające środki do prowadzenia monitoringu projektu.

Wnioski z obu opracowań zostały przeanalizowane i wykorzystane przy planowaniu 17 Paktów Uczciwości, które są wdrażane w ramach Projektu. Jednak kluczowym elementem dla osiągnięcia sukcesu jest autentyczne zaangażowanie wszystkich stron w cały proces. Jeśli brakuje go od samego początku, lub zabraknie w trakcie prowadzenia projektu istnieje ryzyko, że Pakt Uczciwości nie spełni swojej funkcji.

Czy Projekt oznacza zwiększenie biurokracji?

Nie. Projekt zmierza do tego, aby proces prowadzenia zamówień publicznych był bardziej zrozumiały dla opinii publicznej, a jednocześnie bardziej przejrzysty i odpowiedzialny. Powinien również zachęcać do społecznego uczestnictwa w tym procesie, a wykonawcę do wzięcia pod uwagę głosu opinii publicznej. W ten sposób Projekt nie obciąża uczestników paktu dodatkowymi procedurami a raczej koncentruje się na zmianie postaw, poprawie wydajności i realizacji zamówienia na właściwym poziomie.

Jaki jest sens monitorowania jednego lub dwóch zamówień w krajach, gdzie korupcja nie występuje często?

Poprawa procesu prowadzenia zamówienia publicznego, nawet w jednym czy dwóch postępowaniach jest niezmiernie ważna. Pokazuje, że społeczeństwo obywatelskie i opinia publiczna mogą odgrywać kluczową rolę w zmniejszaniu korupcji w zamówieniach publicznych. Może także poprawić relacje pomiędzy różnymi uczestnikami procesu. W ten sposób Projekt stwarza przestrzeń do bardziej regularnej współpracy i sprawia, że zmiany są bardziej realne.

Czy istnieje ryzyko, że projekt będzie dawał legitymizację korupcyjnym praktykom?

Pakt Uczciwości nie powinien być postrzegany jako forma udzielenia akredytacji lub certyfikatu dla danego zamówienia publicznego. Strony podejmują zobowiązanie, że będą przeciwdziałać korupcji, a także współpracować w taki sposób, aby poprawiać standardy obowiązujące w zamówieniach publicznych. W przypadku, gdy nie wywiązują się ze swoich zobowiązań, po odpowiednich ostrzeżeniach, partner społeczny, może podjąć działania zmierzające do zakończenia projektu.