Wersja dla niedowidzących

W 2016 r. rozpoczęto 17 pilotaży paktów uczciwości w 11 państwach Unii Europejskiej, w tym także w Polsce. Pilotaże prowadzone będą do września 2021 roku. Monitoring paktów prowadzi w sumie 15 europejskich organizacji pozarządowych.
Monitorowane zamówienia publiczne prowadzone są w obrębie 11 różnych sektorów takich jak: transport, kultura, służba zdrowia, edukacja. Wartość wszystkich zamówień publicznych biorących udział w projekcie to 920 mln euro.
Kraje, w których prowadzone są monitoringi: Bułgaria, Czechy, Grecja, Litwa, Łotwa, Polska, Portugalia, Rumunia, Słowenia, Węgry, Włochy.

Projekt jest wdrażany przez 15 organizacji pozarządowych:

1. Bułgaria

Bułgaria zmagała się z powszechnie występującą korupcją w procedurach zamówień publicznych ustanowionych w związku z transformacją ustrojową w tym kraju. Jednakże, przeprowadzone od 2011 r. w trzech agencjach publicznych pilotaże Paktów Uczciwości poprawiły przejrzystość, wydajność i rozliczalność zamówień publicznych w każdej z nich. Teraz Transparency International Bułgaria przygląda się baczniej budowie tunelu o wartości 125 milionów euro w pobliżu wsi Żeleznica, wzdłuż autostrady Struma. Jest to znany projekt. Na drugim kilometrze tunel ma być najdłuższy w kraju, a autostrada Struma jest częścią międzynarodowej autostrady łączącej Ateny z Budapesztem.
Http://integrity.transparency.bg

2. Czechy

Rynek zamówień publicznych w Czechach to 600 miliardów koron czeskich, a korupcja jest na nim powszechnym zjawiskiem: przetargi są pisane z myślą o konkretnych oferentach, decydenci podpisują umowy ze swoimi znajomymi, a przetargi czasami nie zostają nawet upublicznione. Dotyczyło to również funduszy przyznanych przez Unię Europejską. Kiedy zostało to ujawnione przez unijnych audytorów, fundusze zostały czasowo wstrzymane, a czeskie władze opracowały nowy jednolity system monitorowania i zarządzania umowami z Unią Europejską, zwany MS 2014+. Ale wtedy wybuchł skandal korupcyjny związany z zamówieniami dla firm informatycznych zatrudnionych do stworzenia MS 2014+. W związku z tym rząd i Transparency International Czechy będą pilotować Pakt Uczciwości dla MS 2014+, zapewniając sprawny start i realizację programu.
www.transparency.cz/pakty-integrity/

3. Grecja

Grecji nie są obce skandale związane z zamówieniami publicznymi. W maju 2016 r. Grecka Komisja ds. Konkurencji wszczęła z urzędu i nadal prowadzi postępowanie w sprawie domniemanej zmowy w przetargach na roboty publiczne (w szczególności na budowę dróg, transportu kolejowego, metra i dotyczące przyznawania koncesji). Dużym przedsiębiorstwom budowalnym zarzuca się, że na przestrzeni lat 1989 r. - 2016 r uczestniczyły na różnych etapach w ustawianiu przetargów publicznych na roboty budowlane. Aby uniknąć kolejnych tego rodzaju wypadków, Transparency International Greece wdraża Pakt Uczciwości dla systemu kanałów przeciwpowodziowych o wartości przekraczającej 12,5 miliona euro. Sieć rur jest ogromna i skomplikowana i wpływa bezpośrednio na tysiące mieszkańców ateńskich przedmieść. Dodatkową komplikacją jest bliska obecność stanowisk archeologicznych.
www.integritypact.gr

4. Litwa

W 2016 r. ponad 4 miliardy euro zostały wydane w przetargach publicznych na Litwie, co stanowiło ponad 40 procent litewskiego budżetu. Ponieważ Urząd Zamówień Publicznych ma możliwość przeprowadzenia monitoringu jedynie w około 3,4 procent zamówień publicznych o dużej wartości, przestrzeń do korupcji w procesie ich udzielania pozostaje ogromna. Urząd miasta w Wilnie, jedna z największych instytucji zamawiających w kraju, realizuje dwa duże projekty rewitalizacji centralnej części brzegu Neris w stolicy Litwy, warte łącznie 10,5 miliona euro. Transparency International Litwa będzie monitorować ten proces w celu zmniejszenia zagrożeń związanych z korupcją i aby umożliwić wszystkim, od biegacza korzystającego z brzegów Neris, po dużego przedsiębiorcę, zaangażowanie się w inwestycję, która ma wpływ na ich miasto.
http://www.transparency.lt/saziningumo-susitarimai

5. Łotwa

Każdego roku Łotwa traci prawie 15 procent PKB z powodu korupcji – to ponad 2 mld euro. Duża część to tzw. "miękka korupcja", politycy lub szefowie korporacji, wykorzystują swoje wpływ w sposób, który formalnie rzecz biorąc nie jest nielegalny. Ale bardziej jawne i nielegalne działania, takie jak łapówkarstwo, są również powszechne, w tych w dużych zamówieniach publicznych; chociaż ich liczba wydaje się zmniejszać, ze względu na zwiększający się powszechny brak akceptacji dla korupcji. Aby zwiększyć rozliczalność, Transparency International Łotwa i miasto Ryga współpracują przy Pakcie Uczciwości w celu dalszego rozwoju linii tramwajowych w Rydze, które są częścią systemu transportu publicznego stolicy. Zespół obserwatorów będzie przyglądał się wdrażaniu projektu o wartości 128 milionów euro.
http://delna.lv/lv/intergritates_pakts_2016

6. Polska

Polska przeszła długą drogę w rozwijaniu dobrego sprawowanie rządów, ale niedawne skandale pokazały potrzebę zadbania o większą przejrzystość w zamówieniach publicznych. W 2012 r., i ponownie w 2013 r. urzędnicy wysokich szczebli zostali złapani na łapownictwie podczas budowy autostrad i w przetargach na technologie informatyczne. W związku z dużym ryzykiem wystąpienia nadużyć, Paktem Uczciwości został objęty projekt modernizacji 44 km linii kolejowej. Obserwatorem społecznym jest Fundacja im. Stefana Batorego, która będzie monitorowała ten projekt o wartości 130 milionów euro.
https://www.batory.org.pl/ 

7. Portugalia

Obywatele Portugalii postrzegają korupcję jako jeden z największych problemów, z jakimi zmaga się ich kraj, tuż za gospodarką i opieką zdrowotną. O ile Transparência e Integridade, Associação Cívica (TI Portugal) pochwaliła zmiany sprzyjające przejrzystości zamówień publicznych, o tyle systemy monitorowania pozostały słabe, a konflikty interesów i nepotyzm wciąż występują. Nazywając to „wielkim krokiem w kierunku rzecznictwa i odpowiedzialności”, TI Portugal współpracuje z Dyrekcją Generalną ds. Dziedzictwa Kulturowego przy wartej milion euro restauracji kościoła S. João de Almedina i renowacji pobliskiego Muzeum Narodowego Machado de Castro w Coimbrze.
https://pactodeintegridade.transparencia.pt

8. Rumunia

Edukacja

Projekt realizowany jest przez Ministerstwo Edukacji Narodowej i Badań Naukowych i jest zarządzany przez Dyrekcję Programów Generalnych ds. Konkurencyjności. Obejmuje on opracowanie i wdrożenie platformy oraz scentralizowanej krajowej metodologii zbierania i zarządzania informacjami dotyczącymi wyników szkoły i codziennej działalności oświatowej w systemie przed uniwersyteckim. System będzie zawierał katalog klasyfikacyjny dostępny dla studentów, nauczycieli i rodziców, który pozwoli także na analizę poziomu wykształcenia w poszczególnych obszarach czy szkołach, a także porównanie wyników międzynarodowych testów (PISA, TIMMS) z krajowym poziomem. Dyrekcja Programów Generalnych ds. Konkurencyjności uważa, że ​​wdrożenie Paktu Uczciwości w tym projekcie będzie stanowić cenny wkład we wdrażanie innych środków związanych z ryzykiem, oszustwami i konfliktami interesów oraz przyczyni się do zwiększenia przejrzystości i zaufania do organów rządowych.
http://pactedeintegritate.ro/

Pomoc techniczna

Przeciwdziałanie korupcji w Rumunii znacznie się poprawiło od czasu przystąpienia do Unii Europejskiej dzięki radykalnym działaniom prowadzonym przez Narodowy Dyrektorat ds. Przeciwdziałania Korupcji oraz zewnętrznym czynnikom, takim jak chociażby monitoringi prowadzone przez UE. Mimo to, łapówki w zamówieniach publicznych nadal stanowią niepokojący problem, który wpływa na publiczne zaufanie, które i tak zostało naruszone przez komunistyczny państwo. Jedną z jednostek zarządzających przepływem środków pomiędzy Brukselą i Bukaresztem jest Instytucja Zarządzająca Programem Operacyjnym Rozwoju Administracyjnego (MA OPAC). To biuro zapewnia wsparcie techniczne rumuńskim agencjom, które otrzymują finansowanie z UE, pomagając im wzmocnić ich zdolność do pozyskiwania dużej ilości pieniędzy. Rumuńskie Towarzystwo Akademickie będzie monitorowało procesy zamówień publicznych dla trzech kontraktów obsługiwanych przez MA OPAC: jeden dla dostawcy usług związanych z komunikacją i informacją, drugi dla badania oceniającego wpływ programów informacyjnych, a trzeci na program szkoleniowy.
http://www.romaniacurata.ro/contracte-curate/

Rejestracja gruntów

Rumunia prowadzi ogromną bazę nieruchomości o nazwie „eTerra”. Publicznie dostępny i łatwy do przeszukiwania system jest ważny z punktu widzenia prowadzania transakcji na rynku nieruchomości, a także dla właścicieli gruntów z punktu widzenia dostępu do funduszy rolnych. Pomaga również w konsolidacji gruntów rolnych, niezbędnych dla zdolności gospodarstw do konkurowania w Unii Europejskiej. Jednak w systemie „eTerra” zarejestrowanych jest jedynie około 12 procent "jednostek terytorialnych", co jest zarówno dla właścicieli ziemi, jak i obywateli minusem. W projekcie o wartości 313 milionów euro, który będzie trwał do roku 2020, agencja nadzorująca system, w mniej rozwiniętych obszarach wiejskich, zarejestruje nieruchomości w 793 "jednostkach terytorialnych". W obliczu rumuńskiego problemu korupcji w zamówieniach publicznych agencja ta, Krajowa Agencja ds. Katastru i Rejestracji Gruntów, będzie wdrażała Pakty Uczciwości w dwóch spośród trzech elementów procesu, aby promować wydajność i rozliczalność.
http://pactedeintegritate.ro/

9. Słowenia

W Słowenii kolejne skandale korupcyjne, niektóre z udziałem urzędników najwyższych szczebli, spowodowały, że społeczeństwo straciło wiarę w swój rząd. Głównym źródłem korupcji są projekty infrastrukturalne, ale również nieprawidłowości w sektorze opieki zdrowotnej stały się szerzej znane, gdy wybitny chirurg podjął kroki jako sygnalista. Szpitale były budowane nieprawidłowo, przy niewielkim nadzorze, a koszty wyposażenie były znacznie niższe niż powinny. Transparency International Słowenia wspólnie z Ministerstwem Zdrowia będą prowadziły Pakt Uczciwości, aby zapobiec marnotrawstwu i zwiększyć jawność zapisów w nowych umowach.
https://pakt.transparency.si

10. Węgry

Autostrada M6

Podczas budowy autostrad na Węgrzech często dochodzi do korupcji i nadużyć dotykających środki publiczne. Szczególnie problematycznym odcinkiem okazała się autostrada M6 między Pécs a granicą z Chorwacją. Dotychczas wybudowane odcinki autostrady zapadły się lub zostały wypłukane przez powodzie, co sugeruje, że użyte materiały oraz jakość wykonania nie spełniały odpowiednich standardów, co z kolei prawdopodobnie było wynikiem korupcji. Miliony forintów po prostu zniknęły z powodu korupcji. Transparency International Węgry monitoruje zatem końcowy odcinek autostrady M6 o wartości 157 milionów euro. https://transparency.hu/kozszektor/kozbeszerzes/integritasi-megallapodas/eu-s-finanszirozasu-projektek/

Zbiorniki retencyjne

Korupcja systemowa w udzielaniu zamówień publicznych na Węgrzech podnosi koszty umów o ponad 20 procent. Od momentu przystąpienia do Unii Europejskiej na Węgrzech poczyniono znaczne postępy w aktualizacji protokołów antykorupcyjnych, ale odpowiednie przepisy nadal są skomplikowane i pełne luk prawnych. Powtarzające się i wyniszczające powodzie rzeki Tiszy sprawiły, że nie zważając na sytuację w zamówieniach publicznych, budowa zbiorników retencyjnych, wartych 89 milionów euro stała się koniecznością. Budowa jednego z elementów systemu ochrony przeciwpowodziowej, zbiornika zalewowego Tisza-Túr, będzie objęta Paktem Uczciwości, i monitorowana przez Transparency International Hungary w celu zapewnienia przejrzystości i rozliczalności.
https://transparency.hu/kozszektor/kozbeszerzes/integritasi-megallapodas/eu-s-finanszirozasu-projektek/

11. Włochy

Linia metra na Sardynii

We Włoszech szacuje się, że pośrednie koszty korupcji, w dużych projektach infrastrukturalnych, stanowią 40 procent kosztów zamówień publicznych, a przestępczość zorganizowana odgrywa w nich znaczną rolę. Kontrolowanie i ograniczanie liczby dostępnych lokalnych dostawców oraz niska jakość wykonywanych prac, sprawiają, że podatnicy często płacą za publiczne inwestycje więcej niż to konieczne. Agencja Transportu Sardynii planuje utworzyć linię metra łączącą Placa Republiki z dworcem kolejowym w Cagliari, stolicy Sardynii. Transparency International Włochy, w ramach Paktu Uczciwości, będzie monitorowała i sprawozdawała każdy etap projektu, którego wartość wynosi 20 milionów euro. Wartość ta obejmuje również wynajęcie i pracę podwykonawców.
http://www.monitorappalti.it/

Rozwój Sycylijskich Miast

Sycylia przez długi czas była miejscem gdzie swoje działania prowadziły zorganizowane grupy przestępcze i nawet dzisiaj czynniki społeczno-ekonomiczne i słabe strategie antykorupcyjne sprawiają, że środki publiczne są wrażliwe na korupcję. Ale to zaczyna się zmieniać. W ostatnich latach ponad dwadzieścia gmin w regionie Madonie połączyło siły i przyjęło większe zabezpieczenia mające chronić zamówienia publiczne, w nadziei na to, że będą one pomocne w stymulowaniu rozwoju. I te, tak zwane "pakty legalności" są idealnym prekursorem Paktów Uczciwości, w ramach których będą monitorowane procedury zamówień publicznych z trzech kluczowych obszarów rozwoju: efektywność energetyczna, szkoła i pomoc społęczna. Jest to część projektu inwestycyjnego o wartości 39 milionów euro prowadzonego w ramach Narodowej Strategii na rzecz Obszarów Wewnętrznych (SNAI). Około jedna czwarta ludności włoskiej zamieszkuje obszary oddalone od podstawowych usług. SNAI ma na celu rozwój edukacji oraz infrastruktury zdrowotnej i transportowej na wsi. Organizacja Amapola będzie współpracowała z władzami lokalnymi w celu wdrożenia Paktu Uczciwości i zapewnienia funduszom krajowym i unijnym bezpieczeństwa.
http://www.amapolaprogetti.org/
http://www.monitorappalti.it

Kalabryjskie Stanowiska Archeologiczne

We Włoszech Ministerstwo Dziedzictwa Kulturowego podjęło się realizacji dwóch dużych projektów, naukowego i turystycznego, w jednym z najważniejszych stanowisk archeologicznych na południu Włoch. Łącznie warte są one 2 miliony euro. Pierwszy projekt zakłada modernizację Muzeum Sybaris, położonego na ruinach 2800-letniego miasta; Drugi umożliwi zwiedzającym wejście do świątyni z czasów rzymskich, znanej jako Biały Dom, która została odkryta przez archeologów podczas niedawnych wykopalisk. Za pośrednictwem Paktu Uczciwości ActionAid Włochy, we współpracy z Monithon i Gruppo Abele, będzie monitorować ww. umowy.
https://www.actionaid.it
http://www.monithon.it
http://www.gruppoabele.org/

Szkolenie techniczne w Lombardii

Dla tych, którzy starają się wzbogacić kosztem funduszy publicznych, programy szkoleniowe są jednymi z najbardziej atrakcyjnych celów. Pricewaterhouse Coopers wskazuje, że w 2013 roku ​​44 procent budżetu przeznaczonego we Włoszech oraz siedmiu innych unijnych na szkolenia, zostało utracone z powodu korupcji. Lombardia we Włoszech Północnych stara się temu zapobiec. Paktem Uczciwości został objęty przetarg o wartości 3 milionów euro na wsparcie techniczne i szkolenia w lokalnej administracji Europejskiego Funduszu Społecznego, który promuje zatrudnienie w całej UE. Podczas projektu zespół monitorujący Transparency International Italy sprawdzi i opublikuje raporty dotyczące czasu, kosztów, płatności i wszelkich zmian w odniesieniu do pierwotnego planu.
http://www.monitorappalti.it/
mapa
Projekt finansowany przez Komisję Europejską. Za treść strony odpowiada Fundacja im. Stefana Batorego. W żadnym stopniu nie odzwierciedla ona oficjalnego stanowiska Unii Europejskiej.