W czwartek 16 września w Centrum Informacji Turystycznej w Poraju odbyło się spotkanie regionalne poświęcone inwestycji monitorowanej w ramach Paktu Uczciwości, a w szczególności budowie przejścia podziemnego w Poraju i problemach z nią związanych.
Spotkanie zostało zorganizowane przez Fundację Batorego we współpracy z Urzędem Gminy Poraj, a udział wzięli również przedstawiciele Zamawiającego (PKP PLK S.A.) oraz Wykonawcy (ZUE S.A.).
Spotkanie rozpoczęła wójt gminy, Katarzyna Kaźmierczak, która powitała zgromadzonych mieszkańców oraz przedstawicieli samorządu lokalnego. Następnie o Pakcie Uczciwości opowiedział Grzegorz Makowski z Fundacji Batorego, który wytłumaczył, że jest to porozumienie między zamawiającym, wykonawcą oraz obserwatorem społecznym, dzięki któremu inwestycja jest poddana zewnętrznemu monitoringowi. Celem Paktu jest uczynienie zamówień publicznych bardziej przejrzystymi i włączającymi.
– Nasz monitoring się kończy, ale zostawimy zebraną wiedzę, w tym schematy, procedury. Jeżeli ktoś chce być strażnikiem jakiegoś zamówienia publicznego to zachęcam do kontaktu z nami, możemy podpowiedzieć jak to robić – przekonywał Makowski
Następnie głos zabrał Marcin Waszak z Fundacji Batorego, który przyznał, że monitorowana inwestycja nie jest wolna od problemów, błędów czy sporów pomiędzy Wykonawcą i Zamawiającym. Jak podkreślił, Fundacja jako obserwator społeczny, stara się opisywać napotkane problemy, o których można przeczytać między innymi w raporcie z tworzenia Paktu i wyboru wykonawcy, a na stronie Paktu znaleźć można bogatą korespondencję z partnerami, w tym dotyczącą robót związanych z przejściem podziemnym w Poraju.
– W PFU oraz dokumentacji przetargowej wpisane było przejście naziemne. Na skutek zmian kontraktu zdecydowano się na budowę przejścia podziemnego, co my jako Fundacja poparliśmy. Stało się ono przedmiotem sporu, który trwa od września 2020 roku, czego efektem jest niedokończone przejście. Przed spotkaniem widzieliśmy jak to wygląda, jak ludzie zachowują się idąc na peron. Nie jest to bezpieczne i pożądane rozwiązanie – podkreślił Waszak.
Więcej o budowie przejścia podziemnego opowiedział Romuald Mądry z Centrum Realizacji Inwestycji PKP PLK S.A. Jak wyjaśnił, problem z budową przejścia miał swoje źródło w przekroczeniu uprawnień przez zarówno Wykonawcę, jak i przedstawicieli Zamawiającego. Podjęli oni decyzję o jego budowie bez formalnych uzgodnień. Mimo braku umowy, Wykonawca rozpoczął budowę, która została zatrzymana przez PKP PLK S.A po zrealizowaniu części robót. Obecnie niewykonane pozostają elementy wykończeniowe. Strony podjęły negocjacje, a następnie przystąpiły do mediacji przed Prokuratorią Generalną, dzięki którym zawarta została ugoda w której ustalona została kwota za wykonane już roboty. Nie udało się jednak zawrzeć porozumienia w zakresie dokończenia przejścia przez ówczesnego Wykonawcę. Na ten moment ugoda mediacyjna trafiła do sądu, jeżeli zostanie zatwierdzona nastąpi fizyczne rozliczenie środków oraz przekazanie praw autorskich oraz projektu budowlanego.
– W ramach konieczności szybkiego dokończenia budowy, ogłosiliśmy przetarg na oferty żeby wyłonić wykonawcę, który wykona projekt. Podpisaliśmy umowę, a nowy wykonawca niebawem wejdzie na budowę i rozpocznie prace. Planowany termin zakończenia to koniec tego roku. Nie chcemy tego przedłużać, zależy nam na tym żebyście Państwo mogli korzystać z tego przejścia podziemnego, żeby wam dobrze służyło – powiedział Mądry.
Następnie zebrani mieszkańcy oraz przedstawiciele samorządu lokalnego mieli okazję do zadawania pytań. Największe zainteresowanie i emocje budziły kwestie bezpieczeństwa – tymczasowe przejście w poziomie szyn jest oddalone od budynku dworca, a prowadzi do niego słabo oświetlona, wysypana kamykami droga. Sytuacja ta sprawia, że dojście do peronu jest utrudnione dla na przykład osób z niepełnosprawnościami. Jednocześnie, wiele osób skraca sobie drogę przez tory, co może doprowadzić do tragedii. Przedstawiciel PKP PLK S.A. zobowiązał się do wystosowania pisma do Służby Ochrony Kolei z prośbą o interwencję. Podkreślił także, że niemożliwe jest przesunięcie tymczasowego przejścia, jednak Zamawiający postara się poprawić jego jakość.
Później wypowiedział się także Artur Wieczorek z ZUE S.A., który zapewnił, że Spółka jest gotowa pomóc przyszłemu wykonawcy w realizacji przejścia w terminie.
Na koniec spotkania Grzegorz Makowski zachęcił mieszkańców do włączania się w konsultacje dotyczące studium wykonalności. Jak podkreślił, jest to szansą na zapobieganie takim sytuacjom jak ta związana z budową przejścia podziemnego w Poraju.
Wójt Gminy Poraj zakończyła spotkanie słowami: Dostaliśmy wszyscy porcję rzetelnych informacji i chciałabym żebyście państwo wyszli z poczuciem sprawstwa. Społeczność obywatelska, to spotkanie, to wszystko razem przynosi efekty.
Więcej o tym jak prowadzić monitoring w najnowszej publikacji: G. Makowski, M. Waszak, Obserwacja zamówień publicznych. Poradnik obywatelski, 2021
Prezentacja: Pakt uczciwości dla Poraja
Zachęcamy do zapoznania się z relacją ze spotkania autorstwa Grzegorza Bojanka, radnego Poraja i współinicjatora spotkania. Przeczytaj.
Poniżej zdjęcia ze stacji oraz spotkania z mieszkańcami:
