Transparency International koordynuje projekt w 11 krajach Unii Europejskiej, działania 15 organizacji społecznych i monitoruje 17 procesów zamówień publicznych. Projekt otrzymał dotację w wysokości 7,3 mln EUR od Komisji Europejskiej. Pieniądze te dzielone są między Transparency International Secretariat a 15 partnerów projektu na pokrycie kosztów monitoringu technicznego, szkoleń, edukacji, informacji, angażowania opinii publicznej i sprawozdawczości. Zewnętrzne źródło finansowania pomaga zapewnić niezależność organizacjom monitorującym.
Autor: fixmypage
Czy prowadzony monitoring nie wyręcza instytucji kontrolnych?
Nie, projekt uzupełnia tę pracę. Duża część pracy organów nadzorczych dotyczy kontroli post factum, kiedy jest już za późno, aby zapobiec korupcji. Pakt Uczciwości pozwala natomiast zidentyfikować obszary ryzyka zanim staną się one problemami. Organizacje pozarządowe mogą przez to współpracować z organami nadzoru, powiadamiając ich o występujących nieprawidłowościach. Praca społecznego monitora różni się zatem od pracy organów nadzoru.
Czym różni się Pakt Uczciwości od innych narzędzi antykorupcyjnych?
Instrumenty antykorupcyjne dzielą się na te, które zapobiegają korupcji, te które ją wykrywają i te które służą prowadzeniu dochodzenia oraz pociągnięciu do odpowiedzialności winnych nadużyć. Pakt Uczciwości zajmuje się wszystkimi czterema aspektami. Jest to poza tym inicjatywa wielostronna, która łączy wszystkie strony, w celu znalezienia wspólnego rozwiązania. Nie jest to typowe podejście ponieważ odpowiedzialność za przejrzyste zamówienie publiczne rozłożona jest na wszystkich jego interesariuszy. Podejmowanych jest wiele działań, które mają na celu rozwiązanie problemu korupcji w zamówieniach publicznych, a ten projekt stanowi ich część.
Dlaczego współpraca odbywa się także z instytucjami zamawiającymi ocenianymi jako podatne na korupcję?
Projekt ma na celu wykrycie i zapobieganie korupcji poprzez zwiększenie zaangażowania społeczeństwa obywatelskiego, współpracę z podmiotami nastawionymi na zmianę oraz pokazanie dobrych praktyk. Nie jest to forma certyfikacji czy akceptacji jakiegoś procesu zamówienia publicznego, czy instytucji. Od samego początku, od każdej ze stron wymagane są bardzo jasno sformułowane i prawnie wiążące zobowiązania. Jeśli instytucja zamawiająca zgodzi się wziąć udział w projekcie jest to wyraźna deklaracja, że wyraża chęć walki z korupcją. Rolą partnera społecznego jest udzielanie wsparcia, przy zachowaniu niezależnej pozycji. Partner przedstawia rekomendacje dotyczące ulepszeń, ale reaguje, kiedy pojawią się problemy. Instytucja zamawiająca musi aktywnie uczestniczyć i wykazać się zaangażowaniem na rzecz przejrzystości i działania przeciwko korupcji. Jeśli tego nie zrobi, obserwator społeczny może i będzie korzystał z prawa odstąpienia od procesu. Może dalej przyglądać się zamówieniu z zewnątrz i zwracać uwagę na zaobserwowane uchybienia.
Jakie kary przewiduje się za wykryte nadużycia?
Monitor społeczny nie ma możliwości ukarania podmiotu dokonującego nadużyć. Obowiązek ten pozostaje w gestii właściwego organu władzy publicznej lub podmiotu prywatnego, w zależności od wagi czynu i podmiotu, który się go dopuścił. Podmiot społeczny będzie jednak pilnował, aby właściwe działanie zostało podjęte. Ponadto będzie publicznie informował o postępie w sprawie i podjętych krokach. Ma on za zadanie także ujawniać niedociągnięcia oraz naruszenia w postępowaniu.
W jaki sposób będą zgłaszane nadużycia i korupcja?
Przewiduje się, że podczas wdrażania projektu partner społeczny będzie się raczej spotykał z informacjami ostrzegającymi przed możliwością zaistnienia korupcji niż z korupcją samą w sobie. Sposób raportowania będzie zależał od sprawy – od rozmowy pomiędzy sygnatariuszami Paktu po bezpośrednie zgłoszenie do właściwych organów. Partner społeczny będzie monitorował sprawę i informował o postępach w publikowanych regularnie raportach.
Memorandum of understanding for the developement phase of Integrity Pact (between PKP Polskie Linie Kolejowe S.A and Stefan Batory Foundation) (11.2015)
Pakt Uczciwości na konferencji MON
Jakie są cele paktu uczciwości? Dlaczego potrzebujemy takiego narzędzia? W jakiś sposób będzie on stosowany? Polecamy tekst Marcina Waszaka, który ukazał się w materiałach z II Konferencji Antykorupcyjnej. Organizatorem konferencji, która odbyła się było Ministerstwo Obrony Narodowej oraz Żandarmeria Wojskowa. Tematem przewodnim spotkania była realizacja działań antykorupcyjnych w resorcie obrony narodowej.
Publikacja dostępna jest TUTAJ.
Komisja Europejska i Transparency International łączą siły
Komisja Europejska i Transparency International połączyły siły, aby skuteczniej przeciwdziałać korupcji w zamówieniach publicznych finansowanych ze środków europejskich. W marcu 2015 roku zainicjowały wspólny projekt jakim jest pilotaż projektu Pakty Uczciwości – mechanizm obywatelskiej kontroli na rzecz ochrony funduszy UE (Integrity Pacts – civil control mechanisms for safeguarding EU funds).
Dyrekcja Generalna ds. Polityki Regionalnej i Miejskiej (DG Regio) Komisji Europejskiej zapewnia finansowanie Projektu, który jest częścią szerszych działań podejmowanych przez Komisję Europejską w walce z oszustwami i korupcją w wykorzystaniu funduszy unijnych. Pilotażem objętych zostało 17 inwestycji w 15 europejskich krajach. Projekt będzie trwał do 2019 roku.
Celem jest promocja Paktu Uczciwości jako narzędzia pomocnego w przeciwdziałaniu korupcji i nadużyciom w wykorzystaniu funduszy europejskich, przynoszącego oszczędności, a także zwiększającego przejrzystość zamówień publicznych i zaufanie do władz i zamawiającego.
Pakt Uczciwości stanowi narzędzie opracowane przez Transparency International (TI) z myślą o wsparciu rządów, przedsiębiorstw i społeczeństwa obywatelskiego zdecydowanych, by zwalczać korupcję w zamówieniach publicznych. Zostało ono udoskonalone i wdrożone w praktyce przez liczne oddziały TI na całym świecie w ramach ponad 300 procesów udzielania zamówień przeprowadzonych przy udziale niezależnych podmiotów monitorujących w wielu sektorach. W 2016 rozpoczęto jego wdrażanie wspólnie z komisją Europejską, która finansuje cały proces.
Więcej informacji:
– Pakty Uczciwości (strona w języku angielskim)
– Efektywna administracja publiczna
– Poprawa efektywności wydatkowania środków na inwestycje i zarządzania nimi
– Transparency International (strona w języku angielskim)
– Twitter: @EU_Regional @CorinaCretuEU @anticorruption
Oficjalnie rozpoczęliśmy realizację pilotażu Paktu uczciwości
Podczas konferencji 1 marca 2017 oficjalnie zainaugurowany został Pilotażu Paktu uczciwości w Polsce. Na spotkaniu rozmawiano o problemie przejrzystości rynku zamówień publicznych i zaprezentowano dwa nowatorskie narzędzia mające służyć ograniczeniu nadużyć w tym obszarze.
Zaproszeni specjaliści rozmawiali o kwestii oceny ryzyka, a także możliwości zapobiegania nadużyciom i korupcji w zamówieniach publicznych. Przedstawili również przykłady dobrych rozwiązań oraz rekomendacje dotyczące praktyki i postulaty do ustawodawcy.
Uczestnicy poznali Barometr Ryzyka Nadużyć i Pakt Uczciwości, czyli dwa narzędzia, które mogą pomóc w zapobieganiu korupcji i ograniczeniu nadużyć. Pierwsze z nich to specjalna strona internetowa pozwalająca samodzielnie ocenić ryzyko nadużyć i korupcji na rynku zamówień publicznych. Pakt Uczciwości z kolei to umowa między zamawiającym, wykonawcą i partnerem społecznym, która ma zagwarantować etyczną, legalną i przejrzystą realizację zamówienia. W Polsce tego typu umową jest umowa między Fundacją im. Stefana Batorego a PKP Polskimi Liniami Kolejowymi. W założeniu Pakt ma nie tylko zapobiegać nadużyciom, ale też przyczyniać się do budowy zaufania na rynku zamówień publicznych, usprawniając przebieg informacji między wykonawcami i zamawiającymi oraz podnosząc społeczną świadomość znaczenia zamówień publicznych i kosztów zaniedbań w tym obszarze.
W konferencji udział wzięli:
Krzysztof Kwiatkowski, prezes Najwyższej Izby Kontroli
Grzegorz Makowski, dyrektor programu Odpowiedzialne Państwo, Fundacja im. Stefana Batorego
Piotr Markowski, portal Zamówienia 2.0, współtwórca Barometru Ryzyka Nadużyć w zamówieniach publicznych
Hubert Nowak, w-ce prezes Urzędu Zamówień Publicznych
Jolanta Pawluk, dyrektor projektu, PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.
Mirosław Pol, z-ca dyrektora Centralnego Biura Zamówień, PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.
Ewa Stankiewicz, z-ca dyrektora Departamentu Postępowań Przetargowych, Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad
Zapis audio z konferencji:
Cz.1 [MP3 39MB], Cz.2 [MP3 32MB], Cz.3 [MP3 14MB].