Podsumowaliśmy działania obserwatora społecznego w okresie 01.07.2021-28.02.2022. Działania monitoringowe zakończyły się 30 września, jednak do końca lutego Fundacja prowadziła działania sprawozdawcze, informacyjne oraz rzecznicze związane z upowszechnianiem rezultatów projektu.
Autor: Katarzyna Tuzinek
Społeczny monitoring zamówień publicznych – realizacja inwestycji i podsumowanie pilotażu
Niemożliwy do przewidzenia wzrost cen materiałów i usług, ograniczony dostęp do informacji publicznej oraz prowadzenie robót budowlanych bez wymaganych dokumentów, w szczególności pozwoleń na budowę – to niektóre z systemowych problemów opisanych w nowym raporcie Fundacji Batorego. Raport stanowi świadectwo końcowych ustaleń obserwatora społecznego, który od 2016 roku przyglądał się realizacji ważnej inwestycji kolejowej.
Raport zawiera wnioski z obserwacji realizacji inwestycji PKP Polskie Linie Kolejowe SA „Prace na linii kolejowej nr 1 na odcinku Częstochowa-Zawiercie”
Informacja prasowa Społeczny monitoring zamówień publicznych
Rezultaty i perspektywy Paktu Uczciwości – fragmenty konferencji
Zachęcamy do obejrzenia wypowiedzi uczestników konferencji „Pilotaż paktu uczciwości w Unii Europejskiej. Rezultaty i perspektywy”. Relacja z przebiegu całego wydarzenia dostępna jest tutaj.
Arnold Bresch, członek zarządu PKP PLK S.A. dzieli się tym jak postrzega przyszłość narzędzia jakim jest pakt uczciwości.
Wiesław Nowak, prezes ZUE S.A., opowiada o pozytywnych skutkach, które przyniósł pilotaż paktu uczciwości.
Marcin Szymański, zastępca dyrektora w Departamencie Programów Infrastrukturalnych Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej, mówi o negatywnych aspektach narzędzia jakim jest pakt uczciwości oraz o potencjalnych przeszkodach, które mogą ograniczyć powielanie paktów w przyszłości.
Marcin Waszak, ekspert forumIdei Fundacji Batorego oraz koordynator polskiego pilotażu, opowiada o rozwiązywaniu sporów pomiędzy stronami polskiego paktu uczciwości.
Irina Lonean z Transparecny International Romania, która zarządzała wdrażaniem trzech paktów uczciwości, opowiada jakie wnioski w kontekście angażowania obywateli w monitorowanie zamówień publicznych wynikają z rumuńskich doświadczeń.
Grzegorz Makowski, ekspert forumIdei Fundacji Batorego oraz kierownik polskiego paktu uczciwości, opowiada czemu radni mogliby być grupą docelową, która będzie realizowała monitoringi w ramach paktów uczciwości w przyszłości.
Katarzyna Kaźmierczak, wójt gminy Poraj, mówi na jakim etapie inwestycji najlepiej byłoby rozpocząć monitoring w ramach paktu uczciwości oraz jakie korzyści narzędzie to może przynieść samorządowcom.
Rafael García Aceves, który kieruje polityką w zakresie zamówień publicznych w Transparency International Secretariat, dzieli się doświadczeniami z realizowania paktów uczciwości w Meksyku, gdzie narzędzie to jest częścią prawa.
Mahmoud Farag z Uniwersytetu w Zurychu, który kierował pracami w zakresie odpowiedzialności społecznej w Transparency International, opowiada o angażowaniu obywateli w monitorowanie zamówień publicznych.
Przewodnik: Integrity Pacts in the EU: Suitability, Set Up and Implementation
Polecamy nowy praktyczny przewodnik po obywatelskim monitorowaniu zamówień publicznych, który został przygotowany przez Transparency International.
Publikacja opiera się na doświadczeniach z trwającego w latach 2015 – 2021 pilotażu Paktu Uczciwości, realizowanego w 11 państwach Unii Europejskiej. Przewodnik ma na celu uchwycenie wniosków wyciągniętych z projektu i przekształcenie ich na praktyczne porady dla rzeczników i wszystkich tych, którzy będą wdrażali to narzędzie w przyszłości.
Zachęcamy do lektury!
Transparency International, Integrity Pacts in the EU: Suitability, Set Up and Implementation, 2022
Zachęcamy także do obejrzenia krótkich animacji, które przybliżają zalety Paktów Uczciwości. Każda z animacji ma możliwość włączenia polskich napisów.
Report: An Overview of the Investment and the Pilot Project
We invite you to read the report that summarizes the Integrity Pact pilot in Poland. The Observer share its’ expierences from carrying out the monitoring. The authors present the methodology of observation, describe their relations with the parties to the Integrity Pact and discuss the biggest problems encountered in the implementation of the investment „Works on the railway line No. 1, Częstochowa-Zawiercie section”. The publication also includes systematic recommendations regarding the public procurement market and the implementation of the Integrity Pact. Information and educational activities carried out by the Batory Foundation as part of the pilot program were also described.
We encourage you to read: The Integrity Pact. A Civil Society Monitoring of Public Projects. An Overview of the Investment and the Pilot Project
pACT RIGHT. Podcast o uczciwości: Pilotaż Paktu Uczciwości – czy było warto?
Jeżeli jesteście zainteresowane, zainteresowani jaki jest ogólny bilans europejskiego pilotażu paktu uczciwości, czy pakty będą powielane w przyszłości oraz czy jest to skuteczne narzędzie antykorupcyjne, koniecznie posłuchajcie szóstego i zarazem ostatniego odcinka pACT RIGHT. Podcast o uczciwości. Dowiecie się również, z jakich źródeł pakty powinny być finansowane, jakie inwestycje najlepiej byłoby monitorować i kto powinien to robić.
Na pytania Karoliny Szymańskiej odpowiada Rafael Garcia Aceves z Transparency International Secretariat.
Podcast dostępny jest również na Spotify, Spreaker i Podcast Addict, a także na kanale YouTube Paktu Uczciwości.
Pakt uczciwości, czyli przetarg pod społeczną kontrolą (Dziennik Gazeta Prawna)
Polecamy wywiad, który ukazał się 4 stycznia 2021 roku w Dzienniku Gazecie Prawnej, w którym Grzegorz Makowski oraz Marcin Waszak, eksperci forumIdei Fundacji Batorego, opowiadają o początkach pilotażu Paktu Uczciwości, roli obserwatora społecznego oraz o przebiegu monitoringu. Dzielą się również niektórymi problemami, które pojawiły się podczas realizacji inwestycji, a także swoimi przemyśleniami na temat przyszłości tego narzędzia.
„Obecność zewnętrznych obserwatorów przy przetargu i realizacji inwestycji pozwala dostrzec problemy, które nie zawsze są widoczne dla praktyków od lat obecnych na rynku zamówień publicznych.”
Zachęcamy do lektury!
Wywiad dla Dziennika Gazety Prawnej przeprowadził Sławomir Wikariak, a dostępny jest tutaj: Pakt Uczciwości, czyli przetarg pod społeczną kontrolą
The Integrity Pact – or Citizens in Tenders
We recommend a new publication: The Integrity Pact – or Citizens in Tenders by Grzegorz Makowski and Marcin Waszak, experts of the Batory Foundation IdeaForum think tank.
The authors present a diagnosis of the problems of the Polish public proThe authors present a diagnosis of problems occurring on the Polish public procurement market and describe the Integrity Pact as a social control tool. They share their experiences and conclusions drawn from the Integrity Pact pilot program in Poland and recommendations that can be used in the future.
We encourage you to read: G.Makowski, M.Waszak, The Integrity Pact – or Citizens in Tenders, Warsaw 2021
Notatka ze spotkania kwartalnego (1 grudnia 2021)
1 grudnia 2021 roku w formie zdalnej odbyło się dziewiąte i zarazem ostatnie spotkanie kwartalne w ramach Paktu Uczciwości. Podczas spotkania omówione zostały kwestie, które pozostawały niedokończone na moment zakończenia działań monitoringowych, m.in: prace przy budowie przejścia podziemnego w Poraju oraz stan rozliczenia środków w ramach umowy o dofinansowanie.
Wizyta partnerów z oddziałów Transparency International z Bułgarii, Węgier i Grecji
Na początku grudnia do Polski z dwudniową wizytą studyjną przyjechali partnerzy z oddziałów Transparency International w Bułgarii, Grecji oraz na Węgrzech, gdzie także był realizowany pilotaż paktu uczciwości. Była to wyjątkowa okazja do wymiany doświadczeń, a także do przedstawienia naszym gościom polskiego systemu zamówień publicznych.
Pierwszego dnia udaliśmy się do Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej – instytucji zarządzającej monitorowaną inwestycją w Polsce. Przedstawiciele Ministerstwa opowiedzieli o wprowadzonym mechanizmie ochrony sygnalistów, o metodach reagowania na wykryte nadużycia oraz o problemach występujących na polskim rynku zamówień publicznych. Przyznali także, że są zainteresowani kontynuowaniem paktów uczciwości, jednak problemem może być finansowanie – Ministerstwo niechętne jest do finansowania ze środków rządowych, a stanowisko Komisji Europejskiej nie jest w tej kwestii jasne. Nasi goście przyznali, że podobne dylematy występują także w ich krajach. Mieli też okazję opowiedzieć o inwestycjach, które monitorowali.
Po wizycie w Ministerstwie, obserwatorzy z innych państw spotkali się z dyrektorką Fundacji Batorego, Ewą Kulik-Bielińską, która opowiedziała o historii i aktualnych działaniach Fundacji. Następnie odbyło się zdalne spotkanie z przedstawicielem Urzędu Zamówień Publicznych. Opowiedział on o polskim systemie zamówień publicznych oraz o rozwiązaniach zapewniających transparentność. Przyznał również, że monitorowanie społeczne jest w jego ocenie dobrym rozwiązaniem.
Drugiego dnia udaliśmy się do Krakowa na spotkanie z przedstawicielką ZUE S.A. Opowiedziała ona o polityce ochrony sygnalistów firmy, która została wdrożona dzięki pilotażowi paktu uczciwości. Opisała doświadczenia we wdrażaniu tej polityki oraz o jej działaniu w praktyce. Podzieliła się także tym jak zorganizowana jest praca w firmie oraz opowiedziała o inwestycji objętej paktem. Spotkanie było także okazją do porównania sytuacji wykonawców inwestycji infrastrukturalnych w Polsce, Bułgarii, Grecji i na Węgrzech.
Wizyta w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej 
W drodze do Krakowa 
Wizyta w siedzibie ZUE S.A. 
Wizyta w siedzibie ZUE S.A.
